
Królewski podarunek na dnie Bałtyku. Wiemy, co duński władca chciał zaoferowac za tron Szwecji
29 sierpnia 2020, 10:26Dzięki badaniom wraku okrętu z XV wieku wiemy, co duński król Hans chciał zaoferować w zamian za uznanie jego praw do tronu Szwecji. Na wraku, odkrytym przed 50 laty na dnie Bałtyku, znaleziono w ubiegłym roku beczkę, wewnątrz której były szczątki dwumetrowego jesiotra atlantyckiego. Identyfikacja ryby była możliwa dzięki badaniom DNA.

Czarna łopata wirnika zmniejsza śmiertelność ptaków
26 sierpnia 2020, 10:57Pomalowanie jednej z łopat wirnika turbiny wiatrowej na czarno może znacząco zmniejszyć śmiertelność ptaków wynikającą z kolizji. Wyniki badań norweskiego zespołu ukazały się w piśmie Ecology and Evolution.

Zmarła Maria Janion, jedna z najwybitniejszych polskich humanistek
24 sierpnia 2020, 10:37Wczoraj w wieku 93 lat zmarła Maria Janion, jedna z najwybitniejszych polskich humanistek XX i XXI wieku. Ta badaczka historii literatury oraz idei, znawczyni polskiego i europejskiego romantyzmu jest autorką ponad 20 książek istotnych z punktu widzenia refleksji o polskiej tożsamości. Jej autorstwa są m.in. „Gorączka romantyczna”, „Niesamowita Słowiańszczyzna: fantazmaty literatury” czy „Purpurowy płaszcz Mickiewicza. Studium z historii poezji i mentalności”.

Wikingowie roznieśli ospę po świecie? Mamy pierwszy dowód, że chorowali na nią już 1400 lat temu
27 lipca 2020, 11:53Ospa prawdziwa, jedna z najbardziej śmiercionośnych chorób, jakie trapiły ludzkość, mogła rozprzestrzenić się po świecie przez wikingów. W zębach wikińskich szkieletów naukowcy zidentyfikowali wymarłe szczepy wirusa ospy. To jednocześnie pierwszy bezpośredni dowód, że choroba ta nęka ludzi od co najmniej 1400 lat.

Do kontaktu pomiędzy Polinezyjczykami a Indianami doszło przed zasiedleniem Wyspy Wielkanocnej
9 lipca 2020, 11:32Naukowcy od dawna spierają się, czy przed Kolumbem dochodziło do kontaktów pomiędzy mieszkańcami Ameryki a Polinezji. Zwolennicy hipotezy o kontakcie zwracali uwagę na istnienie w polinezyjskim zapisie archeologicznym roślin, występujących jedynie w Amerykach. Słynny Thor Heyerdahl sugerował, że ludzie z Ameryki Południowej zasiedlili wschodnią Polinezję i Wyspę Wielkanocną. Przeprowadzone dotychczas badania genetyczne dawały sprzeczne wyniki.

Zaczęło się od prac melioracyjnych w latach 30. XX w. Teraz wiadomo, że w neolicie pole było laguną, w której łowiono ryby
29 czerwca 2020, 14:15Archeolodzy opisali świetnie zachowane przybory - haczyki na ryby i harpuny - rybaków, którzy żyli w okolicy dzisiejszego Jortveit na południu Norwegii w neolicie. Ponieważ wykonano tu prace melioracyjne, artefakty znalezione w latach 30. XX w. i ostatnio nie są, niestety, zachowane równie dobrze...

Dziedziczna dynastia irlandzkiego neolitu? Niezwykłe odkrycie w tolosie Newgrange
23 czerwca 2020, 05:19W Nature ukazał się właśnie artykuł, którego autorzy – m.in. Daniel G. Bradley, Lara M. Cassidy czy Ciaran Campbell z Trinity College Dublin – informują o prawdopodobnym zidentyfikowaniu dynastii rządzącej w neolicie. Naukowcy przebadali genomy ponad 40 osób reprezentujących najważniejsze irlandzkie tradycje funeralne neolitu

Biblioteka Narodowa Izraela zdigitalizuje i udostępni wyjątkowe islamskie manuskrypty
11 czerwca 2020, 08:59Biblioteka Narodowa Izraela zdigitalizuje i udostępni online ponad 2500 rzadkich manuskryptów z Kolekcji Islamskiej i Bliskowschodniej. Manuskrypty, powstałe pomiędzy IX a XX wiekiem, zostały spisane po arabsku, persku i turecku. Większość z nich została podarowana Bibliotece przez Abrahama Shaloma Yahudę, arabsko-żydowskiego uczonego i jednego z najważniejszych kolekcjonerów arabskich manuskryptów w XX wieku.

Wyjątkowe odkrycie w Belize zdradza historię kukurydzy w ludzkiej diecie
6 czerwca 2020, 08:54Kukurydza to jedno z najważniejszych zbóż ludzkości. Teraz, dzięki unikatowemu odkryciu dobrze zachowanych szczątków ludzkich dowiadujemy się, kiedy zaczęła ona stanowić podstawę ludzkiej diety. Naukowcy z University of New Mexico pracujący pod kierunkiem profesora Keitha Prufera opisali na łamach Science Advances wyniki swoich badań nad szkieletami znalezionymi w górach Maya w Belize.

Wikiński grób, czyli co można znaleźć w czasie remontu domu
28 maja 2020, 10:03Podczas remontu domu para z Seivåg w północnej Norwegii natrafiła, wg archeologów, na grób z ery wikingów. Gdy by ułożyć warstwę izolacyjną, zerwano podłogę sypialni i usunięto leżący pod nią piasek, znaleziono kamienie, które najprawdopodobniej tworzyły kopiec (cairn). Pod rumowiskiem odkryto szklany koralik, a nieco głębiej obuch toporka i inne żelazne obiekty. Najprawdopodobniej są one równie stare, jak toporek.